PvdA’er Lodewijk Asscher telt zijn knopen in Marokko

Kabinet zegt uitkeringsverdrag met Marokko op
Door: Gijs Herderscheê, Jan Hoedeman  –  Volkskrant 8 oktober 2014, 18:36

Na een ruim een jaar moeizaam en vergeefs onderhandelen met de Marokkaanse regering, zet Nederland de ultieme stap: het zegt het verdrag met Marokko over uitkeringen op. Het voorstel van minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken staat geagendeerd voor de ministerraad van vrijdag, zo bevestigen diverse goed ingevoerde bronnen op het Binnenhof.

Het gaat om het verdrag waarin de export van kinderbijslag, het kindgebonden budget en nabestaandenuitkeringen is geregeld. De gesprekken over aanpassing zijn vastgelopen. Nederland zal voor nieuwe gevallen de uitkering verlagen naar de Marokkaanse koopkracht, voor al lopende uitkeringen kan dat niet.

Het op handen zijnde kabinetsbesluit heeft vooral een politieke signaalwerking. In 2015 zal het naar verwachting slechts enkele miljoenen euro’s opleveren. 

Asscher heeft steeds gewaarschuwd voor de risico’s. Het bestrijden van fraude met sociale uitkeringen zal worden bemoeilijkt, vreest hij. Nu werkt de Marokkaanse overheid nog mee om daar te laten controleren of bijstandsgerechtigden daar vermogen – spaarrekening, land, een huis – hebben.

Kort voor de zomer liet het kabinet weten in `complexe’ onderhandelingen te zijn waar nog geen begin van overeenstemming mogelijk leek. Asscher zou tot eind september, begin oktober verder spreken met de Marokkanen en dan een beslissing nemen. In een brief aan de Tweede kamer schreef Asscher in juni dat hij eenzijdig opzeggen onverstandig vond. De Kamer had toen net een VVD-motie aangenomen die Asscher opriep dat zo nodig wel te doen. Hij is hij nu kennelijk over zijn bezwaren heen gestapt.

Minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken verwacht diplomatieke schade in de betrekkingen met Marokko. Hij moet inschatten of het dat waard is. Economische schade wordt gevreesd door minister Henk Kamp van Economische Zaken. Marokko is op meerdere economische terreinen een belangrijke partner voor Nederland, zo heeft Kamp Asscher laten weten. 

Gijs Herderscheê  –  Volkskrant 10 oktober 2014, 02:00

Vandaag bespreekt het kabinet het voorstel van Asscher om het sociale zekerheidsverdrag met Marokko uit 1970 op te zeggen.

De PvdA-fracties in Tweede en Eerste Kamer waren ook tegen het wetsvoorstel dat een einde maakt aan de export van de kinderbijslag. In de senaat stemde de PvdA ook tegen het ‘woonlandbeginsel’ waarmee de uitkeringen worden verlaagd tot het koopkrachtniveau in het ontvangende land.

Asscher gelooft echter wel in deze wetten. Het gaat hem niet zozeer om de opbrengst – enkele miljoenen – maar om het principe. 

Asschers geloof mag blijken uit de verdediging van het wetsvoorstel dat de export van kinderbijslag stopt. Bij een van zijn eerste optredens in het parlement eind 2012 verdedigde Asscher in de senaat dat voorstel van zijn voorganger Henk Kamp (VVD). Asscher kreeg toen alleen de PVV aan zijn zijde, waarop hij de behandeling opschortte. Als hij enige bedenking had gehad, had hij het voorstel ook kunnen intrekken.

Het opzeggen van het verdrag met Marokko mag dan een typisch VVD-ding zijn, maar het heeft een bredere werking dan sociale zekerheid alleen. Het raakt de verhouding tussen Nederland en Marokko in breedste zin.

Verzuring van de relatie met Marokko heeft potentieel de meeste gevolgen voor het ministerie van Veiligheid en Justitie, voor minister Ivo Opstelten (VVD) en staatsecretaris Fred Teeven (VVD). Zij hebben de samenwerking met hun collega’s in Marokko sterk verbeterd. Daardoor worden criminelen die na misdrijven in Nederland naar Marokko vertrokken, daar vervolgd en berecht. Ironisch genoeg krijgt VVD’er Henk Kamp als minister van Economische Zaken de gevolgen voor de handelsbetrekkingen voor de kiezen. Ironisch, omdat Kamp als voorganger van Asscher op Sociale Zaken ook een voorstander van de ‘harde’ lijn was.